ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Εφηβεία

1.1 Ορισμός της εφηβείας-Γενικά χαρακτηριστικά-φαινότυπος ανάλογα με το φύλο

α. Η ήβη στα κορίτσια

β. Η ήβη στα αγόρια

1.2. Οι αναπτυξιακοί στόχοι της εφηβείας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Γονείς και Έφηβοι: Μια ευαίσθητη σχέση

2.1. Εισαγωγικά: Γονεϊκός Ρόλος-Παράγοντες Γονεϊκής Συμπεριφοράς-Η Συμβολή των Γονέων στην Ανάπτυξη των Παιδιών

2.2. Τύποι Γονεϊκής Συμπεριφοράς και Φροντίδας

2.3. Σχέσεις μεταξύ των τύπων γονεϊκής φροντίδας και των εξελικτικών αποτελεσμάτων τους στη συμπεριφορά των παιδιών και των εφήβων

2.4. Βασικές Ψυχολογικές Καταστάσεις στην Εφηβεία-Η Στάση των Γονέων

2.5. Όρια-Έφηβοι και Όρια

2.6. Βασικοί Λόγοι Συγκρούσεων μεταξύ Γονέων και Εφήβων

2.7. Αποτελεσματικοί Τρόποι Επικοινωνίας Γονέων-Εφήβων

2.8. Ανάλυση Αποτελεσματικών Τρόπων Επικοινωνίας και Παραδείγματα προβλημάτων/συμβουλές

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Γυμνάσιο

3.1.Το Δημοτικό τελείωσε-Μια νέα περίοδος αρχίζει

α. Συναισθήματα μαθητών

β. Συναισθήματα γονέων

3.2. Διαφορές Δημοτικού-Γυμνασίου

• Ο νέος μαθητής του Γυμνασίου-Υποχρεώσεις-Δικαιώματα

3.4. Σχολική μετάβαση και προσαρμογή στην Α΄ Γυμνασίου-Παράγοντες που την    επηρεάζουν.

~ Παράγοντες που επηρεάζουν την ομαλή μετάβαση και την προσαρμογή στο Γυμνάσιο

α. Ο βαθμός της προετοιμασίας στο Δημοτικό.

β. Οι προσδοκίες των μαθητών για το Γυμνάσιο και η επιβεβαίωσή

τους στην Α΄ Γυμνασίου

γ. Η στάση των γονιών στη διαδικασία της μετάβασης στο Γυμνάσιο

δ. Τα κίνητρα των μαθητών για φοίτηση στο Γυμνάσιο

ε. Οι δράσεις και η στάση των εκπαιδευτικών κατά τη μετάβαση

των  μαθητών στο Γυμνάσιο

3.5. Μετάβαση από την Α΄ τάξη Γυμνασίου στη Β΄ και από τη Β΄ στην Γ΄ τάξη   Γυμνασίου

3.6. Η αξιολόγηση και η βαθμολογία στο Γυμνάσιο

Γενικά

Α. Η ενδεδειγμένη στάση των γονέων

Β. Εκπαιδευτικοί: Η αξιολόγηση και η βαθμολογία σήμερα στην πράξη

1. Παραδοσιακή μορφή αξιολόγησης

~ Πλεονεκτήματα

~ Μειονεκτήματα

2. Εναλλακτική μορφή αξιολόγησης

       ~ Πλεονεκτήματα της περιγραφικής αξιολόγησης

       ~ Μειονεκτήματα της περιγραφικής αξιολόγησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Εφηβεία και σχολικό περιβάλλον

4.1. Σχολική επίδοση-Παράγοντες που την επηρεάζουν

α. Η αλλαγή προτεραιοτήτων στη ζωή του έφηβου μαθητή

β. O βαθμός της ετοιμότητας (προετοιμασίας) του μαθητή όταν μεταβαίνει από την προηγούμενη εκπαιδευτική βαθμίδα (Δημοτικό) στην επόμενη (Γυμνάσιο)

γ. Οι μαθησιακές δυσκολίες, η φυσική αδυναμία, οι σοβαρές παθήσεις

δ. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση/αυτοαντίληψη

ε. Η απουσία σωστού τρόπου διαβάσματος ή/και κατάλληλου περιβάλλοντος για  μελέτη.

στ. Το οικογενειακό περιβάλλον

ζ. Τα οικογενειακά πρότυπα.

η. Προβλήματα οικογενειακής φύσης.

θ. Προβλήματα προσωπικής φύσης.

 ι. Η έλλειψη εσωτερικών κινήτρων

 κ. Η ίδια η εκπαιδευτική διαδικασία

             λ. Οι αυξημένες μαθησιακές απαιτήσεις με στόχο την εξεταστική επιτυχία

            μ. Ο τυχόν αρνητικός ρόλος του εκπαιδευτικού

            ν. Οι σχέσεις με συμμαθητές.

            ξ. Η διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας

4.2. Ο ρόλος των γονέων-Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς στην εκπαιδευτική διαδικασία

4.3. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού-Πώς μπορεί ο εκπαιδευτικός να βοηθήσει στην εκπαιδευτική διαδικασία

4.4. Σχολικός εκφοβισμός-θυματοποίηση

Α. Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του ενδοσχολικού  εκφοβισμού

1. Προσωπικοί Παράγοντες

α. Mαθητές-θύτες

β. Μαθητές-θύματα

2.Διαπροσωπικοί  Παράγοντες

α. Οικογένεια

β. Σχολείο

γ. Κοινωνία

Β. Συνέπειες του εκφοβισμού

1. Στα θύματα

α. Σωματικές

β. Πνευματικές

γ. Κοινωνικές

δ. Προσωπικές (αυτοεικόνα)

ε. Ψυχολογικές

2.    Στους θύτες
3.    Στα παιδιά-θεατές των θυτών

Γ. Έκταση και ένταση του εκφοβισμού

Δ. Αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού

1. Αντιμετώπιση από γονείς

2.Αντιμετώπιση από εκπαιδευτικούς

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Αρετές και Αξίες

Γιατί η περίοδος της εφηβείας θεωρείται η πιο κατάλληλη για την εκπαίδευση των αξιών

1. Ειλικρίνεια
2. Ακεραιότητα
3. Δικαιοσύνη
4. Αυτοεκτίμηση
5. Σεβασμό στον εαυτό μας και τους άλλους
6. Eυγένεια
7. Ευγνωμοσύνη
8. Συνεργασία-Ομαδικότητα
9. Πρωτοβουλίες-Δημιουργικότητα-Στόχοι
10. Τάξη-Αυτοδιαχείριση-Αυτοοργάνωση-Διαχείριση χρόνου
11. Υπευθυνότητα-Δέσμευση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Επαγγελματικός Προσανατολισμός

6.1. Παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή επαγγέλματος

α. Προσωπικοί

β. Οικογενειακοί

γ. Το σχολείο

δ. Οι οικονομικές συνθήκες

6.2. Τρόποι επιλογής σταδιοδρομίας

α. Επαγγελματική βοήθεια από συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού

β. Τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού στο διαδίκτυο

γ. Τα Κέντρα Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕ.ΣΥ.Π.)

δ. Έρευνα στο διαδίκτυο

ε. Συζήτηση με φοιτητές

στ. Συζήτηση με επαγγελματίες

ζ. Αφαιρετικά, «τι δεν θέλω να γίνω»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Λύκειο   

Μετάβαση από το Γυμνάσιο στο Λύκειο

7.1. Μεταβολές που παρατηρούνται στους έφηβους μαθητές κατά τη μετάβαση από το Γυμνάσιο στο Λύκειο.

7.2. Επιλογή Τύπου Λυκείου, ΓΕ.Λ. ή ΕΠΑ.Λ.

7.3. Εξελικτικά οι μεταβολές από την Α΄ στη Β΄ Λυκείου και στη Γ΄ Λυκείου

α. Από την Α΄ στη Β΄ Λυκείου

β. Από τη Β΄ στη Γ΄ Λυκείου

7.4. Η βαθμολογία και η αξιολόγηση στο Λύκειο

~Πώς αντιλαμβάνονται την αξιολόγηση οι μαθητές.

     α.  O ρόλος των γονέων στην αντίληψη της αξιολόγησης

β.  O ρόλος των καθηγητών στην αξιολόγηση

7.5. Σχέσεις καθηγητών και μαθητών.

~ Πώς διευκολύνονται και πώς δυσκολεύουν οι σχέσεις μεταξύ τους;

7.6. Σχέσεις γονέων και μαθητών.

~ Ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη στάση των γονέων απέναντι στους έφηβους

μαθητές;

7.7.  Συμβουλές για βοήθεια στην πράξη.

     α. Βοηθώ στην οργάνωση της μελέτης.

β. Διατηρώ την υψηλή επιστασία.

γ. Βοηθώ τον μαθητή να κατανοήσει αν όντως γνωρίζει την ύλη του.

δ. Βάζω όρια

ε. Αποδέχομαι την αμφισβήτησή του.

στ. Εξισορρόπηση των «θέλω» του εφήβου με τα «πρέπει»

ζ. Αποδέχομαι τα λάθη του (τα λάθη πηγή μάθησης στην πράξη).

η. Ζητώ, δεν διατάζω

θ. Δεν δίνω συνέχεια σε μία διένεξη όταν ο έφηβος είναι οργισμένος

ι. Ζητώ να εξηγεί τι εννοεί

κ. Σέβομαι την προσωπικότητά του

λ. Δεν μπερδεύω τον μαθητή με το παιδί

μ. Αποδέχομαι τους φίλους του

ν. Μιλώντας με τους φίλους του

ξ. Συζητώ με άλλους γονείς, μοιράζομαι τους προβληματισμούς μου μαζί

τους

ο. Το φροντιστήριο δεν αντικαθιστά τον γονιό

7.8. Σχέσεις  Γονέων και Καθηγητών

α. Γενικά

β. Λόγοι έλλειψης συμμετοχής των γονιών στα σχολικά δρώμενα

γ. Προϋποθέσεις για υγιείς και ουσιαστικές σχέσεις γονέων και εκπαιδευτικών

δ. Ποια πρέπει να είναι η στάση των γονιών

ε. Ποια πρέπει να είναι η στάση των εκπαιδευτικών

7.9. Γ΄ Λυκείου, η τελική φάση

α. Πως αντιμετωπίζουν οι μαθητές την «τελική φάση» στη Γ΄ λυκείου.

    β. Ο ενδεδειγμένος τρόπος ενίσχυσης της προσπάθειας των τελειόφοιτων.

γ. Περιπτώσεις παιδιών που έχουν μια καλή εκπαιδευτική πορεία και

προσπαθούν

     δ. Περιπτώσεις παιδιών που δεν έχουν την αναμενόμενη πορεία αλλά

προσπαθούν

ε. Περιπτώσεις παιδιών που δεν προσπαθούν

7.10. Διαχείριση του άγχους των εξετάσεων

α. Γενικά

β. Πέντε αλήθειες για το άγχος των εξετάσεων.

γ. Προτάσεις προς τους γονείς για τη διαχείριση του άγχους των παιδιών τους.

δ. Προτάσεις προς τους υποψήφιους

~ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

~ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ

~ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ

Επίλογος   

Βιογραφικά συγγραφέων  

Βιβλιογραφικές αναφορές